EPISTULA CAESARIS AUGUSTI AD ASTYPALAEOS
   
Letter of Augustus on a lawsuit appealed from Cnidos
  
( 6 BC )
 
    
( W. Blümel, Die Inschriften von Knidos, I, Bonn, 1992, n. 34 ).
 
 
[                                     ] | [δημι]ο̣ργοῦ δὲ Καιρογένευς Λευ[κ]α̣θέο̣υ̣. | Αὐτοκράτωρ Καῖσαρ θεοῦ υἱὸς Σεβαστὸς ἀρχιερεὺς | ὕπατος τὸ δωδέκατον ἀποδεδειγμένος | καὶ δημαρχικῆς ἐξουσίας τὸ ὀκτωικαιδέκατον {ὀκτωκαιδέκατον} | Κνιδίων ἄρχουσι βουλῆι δήμωι χαίρειν· οἱ πρέσ-|βεις ὑμῶν Διονύσιος βʹ καὶ Διονύσιος βʹ τοῦ Διονυ-|σίου ἐνέτυχον ἐν Ῥώμῃ μοι καὶ τὸ ψήφισμα ἀποδόντες | κατηγόρησαν Εὐβούλου μὲν τοῦ Ἀναξανδρίδα τεθνει-|ῶτος ἤδηι {ἤδη}, Τρυφέρας δὲ τῆς γυναικὸς αὐτοῦ παρούσης, | περὶ τοῦ θανάτου τοῦ Εὐβούλου τοῦ Χρυσίππου. {vac.} ἐγὼι {ἐγὼ} | δὲ ἐξετάσαι προστάξας   Γάλλωι   Ἀσινίωι  τῶι  ἐμῶι  φίλωι | τῶν  οἰκετῶν  τοὺς  ἐνφερομένους  τῆι  αἰτίᾳ  διὰ β̣α-|σάνων  ἔγνων Φιλεῖνον τὸν Χρυσίππου τρεῖς νύ-|κτας συνεχῶς ἐπεληλυθότα τῆι οἰκίᾳ τῆι Εὐβού-|λου καὶ Τρυφέρας μεθ’ ὕβρεως καὶ τρόπωι τινὶ πολι-|ορκίας, τῆι τρ̣ίτηι δὲ συνεπηιγμένον {συνεπηγμένον} καὶ τὸν ἀδελ-|φὸν Εὔβουλον, τοὺς δὲ τῆς οἰκίας δεσπότας Εὔβου-|λον καὶ Τρυφέραν, ὡς οὔτε χρηματίζοντες πρὸς | τὸν Φιλεῖνον οὔτε ἀντιφραττόμενοι ταῖς προσ-|βολαῖς ἀσφαλείας ἐν τῆι  ἑαυτῶν οἰκίαι τυχεῖν ἠδύναν-|το, προστεταχχότας {προστεταχότας} ἑνὶ τῶν οἰκετῶν οὐκ ἀποκτεῖ-|ναι ὡς ἴσως ἄν τις ὑπ’ ὀργῆς οὐ[κ] ἀδίκου προήχθηι {προήχθη}, ἀλ-|λὰ ἀνεῖρξαι κατασκεδάσαντα τὰ κόπρια αὐτῶν· τὸν | δὲ οἰκέτην σὺν τοῖς καταχεομένοις εἴτε ἑκόντα | εἴτε ἄκοντα —— αὐτὸς μὲν γὰρ ἐνέμεινεν ἀρνούμενο[ς] —— | ἀφεῖναι τὴν γάστραν, τὸν Εὔβουλον ὑποπεσεῖν δικαιό-|τερον ἂν σωθέντα τἀιδελφοῦ {τἀδελφοῦ}. πέπονφα δὲ ὑμεῖν καὶ α[ὐ]-|τὰς τὰς ἀνακρίσεις. {vac.} ἐθαύμαζον δ’ ἄν, πῶς εἰς τόσον | ἔδεισαν τὴν παρ’ ὑμεῖν ἐξετασίαν τῶν δούλων οἱ φ[εύ]-|γοντες τὴν δίκην, εἰ μή μ̣οι σφόδρα αὐτοῖς ἐδόξ[ατε] | χαλεποὶ γεγονέναι καὶ πρὸς τὰ ἐναντία μισοπόνη[ροι], | μὴ κατὰ τῶν ἀξίων πᾶν ὁτιοῦν παθεῖν, {vac.} ἐπ’ ἀλλο[τρίαν] | οἰκίαν νύκτωρ μεθ’ ὕβρεως καὶ βίας τρὶς ἐπεληλυ[θό]-|των καὶ τὴν κοινὴν ἁπάντων ὑμῶν ἀσφάλειαν [ἀναι]-|ρούντων ἀγανακτοῦντες, ἀλλὰ κατὰ τῶν καὶ ἡν̣[ίκ’ ἠ]-|μύνοντο ἠτυχηκότων, ἠδικηκότων δὲ οὐδ’ ἔστ[ιν ὅ τι]. | ἀλλὰ νῦν ὀρθῶς ἄν μοι δοκεῖτε ποιῆσαι τῆι ἐμῆι π[ερὶ τού]-|των γνώιμηι {γνωμηι} προνοήσαντες καὶ τὰ ἐν τοῖς δημ[οσίοις] | ὑμῶν ὁμολογεῖν γράμματα. ἔρρωσθε.
 

 
►  Bibliography
 
 
Boeckh et al., Corpus Inscriptionum Graecarum, Berlin, 1828-77, n. 2493 ; Osann, Sylloge Inscriptionum Antiquarum Graecarum et Latinarum, Leipzig, 1834, p. 394, XXX ; Ross, Inscriptiones Graecae Ineditae, Berlin, 1845, n. 312 ; Nauck, Philologus, 9, 1854, pp. 168-172 ; Dubois, BCH, 7, 1883, pp. 62-67  ; Mommsen, Römische Geschichte, V, Berlin, 1885, p. 325, n. 1 ; Mommsen, Römisches Staatsrecht, II, 2, Berlin, 1888, pp. 959, n. 1, and p. 967, n. 1 ; Viereck, Sermo Graecus, Göttingen, 1888, pp. 9-11, IX ; Mitteis, Reichsrecht und Volksrecht in den östlichen Provinzen des römischen Kaiserreichs, Leipzig, 1891, p. 88, n. 3 a ; Dittenberger, Sylloge inscriptionum graecarum, 2nd ed., Leipzig, 1898-1901, n. 356 ; Hiller von Gaertringen, Inscriptiones Graecae, XII, 3, Berlin, 1898, n. 174 ; von Wilamowitz-Moellendorf, Griechisches Lesebuch, Berlin, 1902, I, 2, pp. 394-395 / II, 2, pp. 257-258 ; Chapot, La province romaine proconsulaire d'Asie depuis ses origines jusqu'à la fin du Haut-Empire, Paris, 1904, pp. 126-128 ; Mommsen, Römische Geschichte, V, Berlin, 1904, p. 325, n. 1 ; Ferrero, Grandezza e decadenza di Roma, V, Milano, 1907, p. 201 ; Ferrero, The Greatness and Decline of Rome, V, New York, 1909, p. 251 ; Dittenberger et al., Sylloge inscriptionum Graecarum, 3rd ed., Leipzig, 1915-24, n. 780 ; Helbing, Auswahl aus griechischen Inschriften, Berlin, 1915, n. 8 ; Abbott & Johnson, Municipal Administration in the Roman Empire, Princeton, 1926, pp. 333-334, n. 36 ; Cagnat, Inscriptiones Graecae ad res Romanas pertinentes, IV, París, 1927, n. 1031 ; Dessau, Geschichte der römischen Kaiserzeit, II, 2, Berlin, 1930, pp. 596-597 ; Volkmann, Zur Rechtsprechung im Prinzipat des Augustus, München, 1935, pp. 161 ss. ; Arangio-Ruiz, FIRA III, Firenze, 1943, pp. 582-585, n. 185 ; Magie, Roman Rule in Asia Minor, Princeton, 1950, I, p. 480 / II, p. 1342, n. 38 ; Ehrenberg & Jones, Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius, Oxford, 1955, pp. 143-144, n. 312 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, p. 124, n. 147 ; Malcovati, Imperatoris Caesaris Augusti Operum Fragmenta, 4th ed., Torino, 1962, pp. 47-48, LXXV ; Colin, Les villes libres de l'Orient gréco-romain et l'envoi au supplice par acclamations populaires, Brussels, 1965, pp. 87-89 ; Garnsey, JRS, 56, 1966, pp. 167 ss. ; Sherk, Greek, Roman and Byzantine Studies, 7, 1966, pp. 57-62 ; Sherk, Roman Documents from the Greek East, Baltimore, 1969, pp. 341-345, n. 67 ; Sherk, Rome and the Greek East to the death of Augustus, Cambridge, 1984, p. 133, n. 103 ; Blümel, Die Inschriften von Knidos, I, Bonn, 1992, n. 34 ; Robinson, Ancient Rome, London-New York, 1992, p. 123 ; Robinson, The Sources of Roman Law, London-New York, 1997, p. 101 ; Galsterer in Eck, Lokale Autonomie und römische Ordnungsmacht in den kaiserzeitlichen Provinzen vom 1. bis 3. Jahrhundert, München, 1999, p. 245 ; Bruun, Phoenix, 55, 2001, pp. 343-368 ; Robinson, Ancient Rome : City Planning and Administration, London-New York, 2003, pp. 106-107 ; Schuol, Augustus und die Juden : Rechtsstellung und Interessenpolitik der kleinasiatischen Diaspora, Frankfurt am Main, 2007, pp. 139 and 181.
 
 
►  Source : Marble stele found on Astypalaea, in the Aegean Sea, before 1834.
 

English translation