EPISTULA VALENTINIANI, VALENTIS, GRATIANI
  
DE MOENIBUS RESTITUENDIS ET DE REDITIBUS FUNDORUM CIVITATIUM
  
Letter of Valentinian I, Valens, and Gratian on a grant of revenues for the repair of public works
  
( AD 370-371 )
 
 
( P. F. Girard & F. Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 582-585, n. 2 ).
 
 
     D.D.D. n.n.n. Auggg. Valentinia[nus, Valens,] Gratianus. Hab(e), Eutropi car(issim)e nobis.
     [Quod ex red]itibus fundorum iuris re[i publicae, quo]s intra Asiam diuersis quibusque ciuitatibus ad instaurand[am mo]enium fac[iem . . . . pr]o certis | [partibu]s habita aestimatione concensimus capere quidem urb[e]s singulas beneficii nostri uberem fructum et pro [temporum r]efers felici[tate nostror]um a foedo | [recentiu]m squalore ruinarum in antiquam sui faciem noua reparatione consurgere, uerum non integram gra[tiam con]cessi ad [ur]bes singulas benefic[ii nostri | peru]enire, si quidem pro partibus praestitis reditus ciuitatibus potius q[ua]m ipsi cum reditibus fundi fuerint restitu[end]i et ministrandi, idem reditus ab acto[ri]bus || [pr]ibatae rei nostrae et diu miserabiliterque poscantur et uix aegreque tribuantur adque id quod amplius e[x i]sdem fundis super statutum canonem | [c]olligatur, et isdem ciuitatibus pereat eorundemque actorum fraudibus deuoratum nihil tamen aerario nostro adiciat augmenti possitque | a curialibus uel excultione maiore uel propensiore diligentia nonnullus praestitionis cumulus ad gratiam concessionis accedere, igitur cuncta | diligenti coram inuestigatione perspeximus. Et primum Efesenae urbi, quae Asiae caput est, missa ad nos dudum legatione poscen[ti || p]artem redituum non fundorum aduertimus fuisse concessam ; unde illi interim, quam esse omnium maximam nulla dubitatio est, in parte co[n|c]essa cum eo fundo, quem Leucem nomine nostra iam liberalitate detentat, tra[di] centum iuga promulgata sanctione mandauimus, ut eius exemplo, quid adhuc ista in reparandis moenibus profecerit intuentes, an reliquis praestandum sit similia decernamus. Hac san(e) quia ration[e] plenissima, quot intra Asiam rei publicae | iu[g]a esse uideantur cuiusque qualitatis quantumue annua praestatione dependant, mansuetudo nostra instructa [c]ognouit, offerendam experientiae tu[ae] | credidimus optionem, ut, si omnem hanc iugationem, quae est per omnem diffusa prouinciam, id est sex milia septingenta triginta sex semis opim[a] || adque idonea iuga, quae praeter uinum solidorum ad fixum semel canonem trea milia extrinsicus solidorum annua praestare referuntur, sed et septingenta tr[ia deserta] | et iam defecta [a]c sterilia iuga, quae p[e]r illa, quae idonea diximus, sustinentur, suscipere propria praestatione non abnuis, petitis maiestas nostra consen[tiat], | s[c]ili[c]et u[t] arbitrio tuo per curias singulas omni iugatione dispersa retracto eo redituum modo, quem unicuique ciuitatum propria largitate concen[simus, | r]eliquam summam per officium tuum rei priuatae nostrae inferre festines, ut et omnem usuram diligentia auidis eripiamus actoribus et, si quid extrinsi[cus | luc]ri est, cedat rationibus ciuitatum. Sane quia rerum omnium integram cupimus habere notitiam et ex industria nobis tuam expertam diligen[ti]a[m || pollic]emur, plena te uolumus ratione disquirere per omnem Asiam prouinciam fundos iugationemque memoratam, qui in praesentem diem ha[bita | donati]one possideant et quantum per iuga singula rei priuatae nostrae annua praestatione dependant, qui etiam opimi adque utiles fundi | [fisc]o gr[ati si]ngulis quibusque potentissimis fuerint elocati et qui contra infecundi ac steriles in damnum rei nostrae paenes actores | [f]uerint d[erelicti, s]cilicet ut omni per idoneos ratione discussa a(c) confectis quam diligentissime breuibus mansuetudini nostrae ueri | fidem nunt[i]es, u[t inst]ructi super omnibus amplissimum efficacis industriae praestantiae tuae testimonium deferamus.
 

 
►  Bibliography
 
 
Heberdey, AAWW, 1905, pp. 88-90 ; Heberdey, JÖAI, 8, 1905, Suppl., pp. 71-74 ; Mitteis, ZSS, 26, 1905, pp. 490 ss. ; AE 1906, n. 30a ; Heberdey, JÖAI, 9, 1906, pp. 182 ss. ; Schulten, JÖAI, 9, 1906, pp. 40-61 ; AE 1907, n. 98 ; Declareuil, RHD, 32, 1908, p. 570 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 270-272, n. 97 a ; Declareuil, Quelques problèmes d'histoire des institutions municipales au temps de l'empire romain, Paris, 1911, pp. 332 ss. ; Abbott & Johnson, Municipal Administration in the Roman Empire, Princeton, 1926, pp. 500-502, n. 157 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 511-513, n. 108 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 251-252, n. 317 ; Jones, The Later Roman Empire, Oxford, 1964, pp. 732 ss. ; Girard & F. Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 582-585, n. 2 ; Wankel, Die Inschriften von Ephesos, Ia, Bonn, 1979, n. 42 + Add., p. 3 ; Chastagnol, Atti dell'Acc. romanistica costantiniana. VI convegno intern., Perugia, 1986, pp. 77-104 ; Chastagnol & Tantillo, Aspects de l'antiquité tardive, Roma, 1994, pp. 143 ss. ; Schmidt-Hofner, Reagieren und Gestalten : der Regierungsstil des spätrömischen Kaisers am Beispiel der Gesetzgebung Valentinians I, Müncher, 2008, p. 252.
  
 
►  Source : Inscription discovered at Ephesus, Turkey, in 1904.